لە گەمەی دامە وە، بەرەو تەختەی شەترەنجی سیاسی !، برایم فەڕشی

سەرباز و ئەسپ و فیل و وەزیر و قەڵا، هەر کام بە فۆڕم و جولەی خۆیانەوە لە سەر تەختەی شەترەنج لە پێناو سەرکەوتن و پاراستنی کیان, بە پێی ستراتێژی و تاکتیک بەکار دەهێندرێن.

بە پێچەوانەی شەترەنج، لە گەمەی دامە، سیستەمی گرێدان و هاوکاریی مۆرەی جیاواز بۆ یەک مەبەست، واتە پاراستنی کیان(پاشا) و سەرکەوتن لە گۆڕێدا نییە. ئەرک و شێوەی جولە و ڕواڵەتی مۆرەکان وەک یەکن، مۆرەکان هیچ ڕواڵەتکێان نییە و دەتوانن هەر شتێک بن، هەروەک چۆن مەیدانی گەمە، دەتوانێ هەر شوێنێک بێ.

ئامانج لە کێبەرکێی نێوان مۆرە یان خاوەن مۆرە، بوون بە ئاغایە. بە پێچەوانەی شەترەنج، هەر مۆرەیەکی دامە بۆی هەیە ببێ بە ئاغا، ئاغاکان شەڕی یەکتر دەکەن بۆ سەرکەوتن بە سەر یەکتردا. کاتێک لایەنێک تەنیا یەک مۆرەی لە مەیداندا مایەوە، دەبێتە داشە هارە، واتە سەرجەم یاسا ژێر پێ دەخرێ و داشەهارە دەتوانێ قەلەمباز بدا و دەوری ئاغا بگێڕێ. کە هیچ لا سەرنەکەوتن و یەک مۆرەیان لە مەیداندا مایەوە، مەیدان بۆ تەڕاتێن بە شوێن یەکتردا دەکرێتەوە، بە بێ ئەوەی گەمە سەرئەنجامی هەبێ.

لە گەمەی دامە، کیان و پاراستن و ئەرکی گشتی بوونیان نییە، ئەوەی هەیە، کێبەرکێی نێوان مۆرە و لایەنەکانە بۆ بوون بە ئاغا و سەرکەوتن بە سەر ئەویتردا!

خەڵکی بێ کیان لە ناو شەترەنجی سیاسی جیهان دەوریان نییە، گەر هێندرانە ناو گەمە، ئەرکی پاراستنی کیانی ئەم و ئەوەیان پێدەسپێردرێ!

بە “بیر و ئامانج و تێگەیشتن و مێتۆدی دامە” لە سەر تەختەی شەترەنجی سیاسی، گەمە ناکرێ.

برایم فەڕشی

ڕۆژێک لە ڕۆژان

* دامە گەمەیەکی کۆنی کوردییە.